Adanwomase

Zaterdag 17-10-2015

Vandaag zijn we naar Adanwomase, een klein dorpje ten noord-oosten van Kumasi, gegaan. Je kunt daar een kente weverij bezoeken en het hele dorp. Dit schijnt zo iets als een open lucht museum te zijn. Cacaoplantage, een Shrine, houtskoolproductie enz.
Eerst naar Kejetia station. Nou, dat was me toch een troep....Kejetia is de naam van een wijk en Kumasi is beroemd voor de Kejetia markt. Een giga Luikste markt, deel overdekt met golfplaten en deels in de vrije lucht. Een grote warboel van "ouwe leem".
Nu zijn ze van plan om het hele gebeuren met de grond gelijk te maken en er een superdelux koopcentrum met een grote verkeersrotonde, te maken.
Oude authentieke "monumenten" worden dus niet alleen in Heerlen gesloopt.
Ik heb de maquette in de krant gezien en het ziet er modern en westers uit. Maar of de bevolking het ook westers gaat inrichten en gebruiken, daar ben ik nog niet zo zeker van. Hoeft ook niet.
De Ghanees is heel erg standvastig in het behouden van zijn/haar cultuur en tradities en dat is ook maar goed ook.

Enfin. De bouw (sloop) was net een paar weken geleden gestart. Dus was het letterlijk een bouw-PUT. Het trotro station lag in een kom en omdat het die nacht geregend had; was het een grote modderpoel. Ik dacht nog: " hoe komen we hier uit, zonder achteruit te glijden".
Maar het lukte...roetsj, roetsj, glibber, glibber. Biesje vuur-oes, biesje hinger-oes......
en drekkig dat deë waan woeëd....de pratskloddere honge bis an de vinstere.....

Voor me, in de trotro, zat een vrouw met op haar schoor een mand met (levende) kippen. Die beesten en het waren er veel, bleven gewoon zitten en maakten geen geluid. Onvoorstelbaar.
Ook zat er een moeder haar baby te voeden. Dit is hier de normaalste zaak van de wereld, niet moeilijk doen met een doek of zo, zodat niemand wat ziet; gewoon doen.
Bij een halte moesten beide vrouwen eruit. De voedende vrouw was nog niet klaar, maar dat boeide niet. Met haar baby hangend over haar ene schouder en haar tassen over de andere klom ze al "hoddelend" uit de trotro terwijl die ene borst uit haar decoletee bungelde. Normaalste zaak van de wereld. Blote knieën en spaghetti bandjes, mogen niet, dat is onfatsoenlijk.

Het valt me op dat hier de baby's te pas en te onpas de borst krijgen. Niks te tijd schema en exacte hoeveelheid. Gewoon als het uitkomt. Huilt een baby, hupsakee, is 'n baby onrustig, hupsakee, effe "noegele" en dan vallen ze in slaap. Heerlijk toch, zooooo relax!

Na 1 uurtje rijden, komen we in Adanwomase aan. Het was een leuk, klein en gezellig dorpje. De mensen waren heel vriendelijk en wilden natuurlijk hun kente stoffen aan ons verkopen. De verkooptechniek was anders als wat ik voorheen gewend was. Deze keer geen schreeuwend "Hei! Mam buy something. Hei, what do you want" , maar een heel vriendelijk "goodmorning, how are you, do you want to look at my kente".
Maar wij wilden eerst naar het touristenoffice een gids zoeken.
Het office was tevens een klein museum, met stoffen, foto's en oorkondes. Ze hadden zowaar een prijs voor het schoonste bureau van het jaar. Schoon was het er inderdaad en ze hadden zowaar 2 toiletten....met wc-papier!!!!
De gids heeft ons de kente uitgelegd, de geschiedenis, de productie, grondztoffen en de betekenis van de verschillende patronen.
De kente-wevers zijn allemaal mannen. Jong, klein en tenger gebouwd en hoofdzakelijk studenten die op deze manier iets bijverdienen en zo ook de cultuur in stand houden.

Ook in Ghana is er een gevecht om de oude cultuur en talen in stand te houden.
Kinderen moeten op school Engels spreken en worden geslagen als ze in hun eigen taal communiceren. In de krant las ik een kop: "what has language to do with poverty?"....... Ze blijven vasthouden aan hun gebruiken, zoals 's nachts met de geesten communiceren ( al zingend, dansend en trommelend ) en ik hoop dat ze dat nog heeeel lang blijven doen.

De tour duurde anderhalf uur en was zeer boeiend, vooral zien hoe de stof geweven wordt.
De cacaoplantage was voor mij al bekende stof, maar voor Julia en Greete niet.

De shrine was een gebouw, een huis waarin het stamhoofd woont. Deze was helaas niet aanwezig, maar wij mochten toch naar binnen. Het leek wel een oude romeinse villa. Een atrium ( zonder waterpartij) met eromheen 4 kamers, waarvan er 1 'n muur met deur had. Het atrium had uiteraard geen dak en lag een paar treden dieper. In de grootste kamer stond de stool van de chief met nog wat kleinere stools voor de dorpsraad. Voor de rest waren er geen meubelstukken te zien.
De muren waren kaal, sober en kleurloos; maar er heerste een speciale sfeer in het gebouw. Rust, spiritueel, respect, geduld.

In het dorp zag ik een hutje van oude versleten planken en metalen golfplaten. Buiten, tegen de muur, stond een hele lange bamboe stok en ik dacht nog: "hé, wat doet die stok daar?". En toen zag ik boven aan die stok een oude tv-atenne gemonteerd.
Tja, ook in Ghana kijken ze op zondag naar het voetballen.....